ANTON BERNHARD HEINRICH VALENBREDER en het Rooms Katholiek Militair Tehuis in Tjimahi.

Wat had Valenbreder met het Tehuis te maken? Bijna niets tot niets. Valenbreder was de voormalige huurder van het pand waarin het RK Militair Tehuis werd gevestigd. Wellicht dat hij de oprichters een seintje had gegeven, dat zijn pand leeg kwam te staan, uit hoofde van het feit, dat hij zelf militair was geweest? That's all.  

Daarom zomaar ter ere en respect voor de heer Valenbreder en zijn familie.

Ik kwam in de Moesson Online de volgende foto tegen en vond het interessant genoeg om er iets over te oreren. (Achteraf bezien viel er door mij weinig over te vertellen en besloot daarom maar verder te gaan met de heer Valenbreder.)

Hieronder de bewuste foto. De name door mij op de foto geplaatst zijn afkomstig uit het bijschrift verstrekt door de dochter van het echtpaar E.M.C. van Kesteren.

Inzendster van de foto's is Mevr. E.M.C. (roepnaam Lies) Sipma-van Kesteren, destijds een regelmatige inzendster van stukjes in de Moesson en op onderstaande foto is zij ook te zien, een beetje groter geworden inmiddels. (Staand derde van rechts.)

Het katholiek militair tehuis werd officieel geopend op 2de Paasdag 1928 door aalmoezenier Pastoor Fleurakkers, geflankeerd door pastoors de Rooy, de Boer en Nelissen. Pastoors de Rooy en de Boer kregen het Directeurschap toen. (De Tijd 14 mei 1928)

Bij de opening waren ook aanwezig Overste A.H. Verhaar, plaatselijke commandant; kapitein van Goor, maj.tit Crie en de Politie commandant Bridé en nog andere belangstellenden.

Het katholiek militair Tehuis werd gevestigd in het voormalig pand waar de heer Valenbreder een toko had en in totaal had Tjimahi nu daarmede 3 militaire tehuizen: 1) Het katholieke, het christelijke en een algemeen tehuis.

De lezer gelieve er aan te denken dat deze tehuizen beslist geen onderdak boden en elschts bedoeld waren als algemene bijenekomst ruintes waar wat iets te beleven had. Voor onderdak was er natuurlijk de militaire kazerne, want Tjimahi was een garnizoensplaats.

In okt 1920 ging de heer Valenbreder met zijn gezin naar Europa per Insulinde en kwam reeds in maart 1921 per ss Lombok terug en ik vermoed, dat na terugkomst hij het plan opvatte om een toko te runnen. Waar hij zich toen (voorlopig) gevestigd had is mij onbekend.

In elk geval vestigde hij zich met zijn gezin en toko in 1923 te Tjimahi (gelegen achter het hospitaal van Tjimahi) en na overdracht van het pand aan de leiding van het tehuis, vertrok hij naar Poerwokerto om aldaar zijn broodwinning te vervolgen. Helaas redde hij het daar uiteindelijk niet en - hoogstwaarschijnlijk door de wereld crisis in die jaren '30 - werd hij in 1931 failliet verklaard. Mij is onbekend wat hij daarna voor werk deed, want de pensioenen van het leger waren nu eenmaal niet om te gillen en juichen van blijdschap als men de lagere rangen had bekleed.

Volgens de mij ter beschikking staande bronnen, was het gezin Valenbreder als volgt samengesteld:

Anton Bernhard Heinrich Valenbreder, geboren te Rheda Duitsland circa 1888, gepensioneerd als Sergt Majoor KNIL, huwde met Antoinette Cornelia Antony circa 1915 en uit het huwelijk werden de volgende kinderen geboren (Bronnen: Register almanakken en Delpher):

1. Johannes Bernard Valenbreder op 3 juli 1916 te Bandung.
2. Cornelius Wilhelmus Valenbreder op 19 dec 1917 te Jogja.
3. Henriette Maria Valenbreder op 22 nov 1919 te Bandung.
4. Cornelia Johanna Valenbreder op 25 okt 1926 te Tjimahi.

5. (??) Op de site van het OGS is tevens te zien het erekruis van M.R.L. Valenbreder overleden 2 jan 1943 te Semarang. Geboortedatum onbekend en zeer waarschijnlijk moet het een kind geweest zijn van het gezin Valenbreder. Ik kan echter niets meer erover vinden. https://oorlogsgravenstichting.nl/persoon/156719/via-openarch-nl/?utm_source=OpenArchieven&utm_medium=browser&utm_campaign=OpenData

6.(??) Op de site Online begraafplaatsen is het graf te zien van Christian Heinrich Valenbreder, geboren te Poerwokerto op 27-7-1929 en overleden op 18-6-2004 te Rotterdam. https://www.online-begraafplaatsen.nl/zerken.asp?command=showgraf&bgp=438&grafid=289284&char=V  Zeer waarschijnlijk moet hij ook een kind geweest zijn van het gezin Valenbreder - Antony. Geheel toevallig ligt hij te rusten nabij de graven van enkele familieleden van ondergetekende.

7. (??) In 1936 slaagde Th. G. Valenbreder voor het typediploma Mater Dei. In 1960 huwde Th.G. Valenbreder te Sorong Nieuw Guinea met Baas. Zij was Theresia Gertrud Valenbreder geboren Tjimahi 21-7-1921 en werd 7 febr 1960 genaturaliseerd. Volgens Staatscourant en zij woonde te Rotterdam. Zij moet dan na 1950 teruggegaan zijn naar Ned. Nieuw Guinea, anders had zij niet in 1960 daar kunnen huwen.

Over de 4 eerder genoemde kinderen heb ik niet veel kunnen vinden:

Ad 1) Johannes Bernard. Hij werd PTT technische dienst ambtenaar(Bdrijfsbeambte 1ste Klasse), huwde 1938 met  Rose Leontine Marcks; vestigde zich te Nieuw Guinea voor een paar jaren en kreeg 1961 een zilveren erekruis voor zijn werkzaamheden. Krantenbericht: Hij was nooit te beroerd om altijd te helpen als er iets mis was met de telefoonlijnen. Overleden 1962.

Ad 2) Cornelius Wilhelmus. Hij werd Hoofd Centrale Wachter Marine te Soerabaja.(RA 1941)-Geëmigreerd naar de USA Los Angeles en aldaar te San Bernardino overleden in 1994. (Te Soerabaja had hij zich in 1936 gevestigd aan de Princesselaan)

Ad 3) Henriette Maria. Zij slaagde voor Hoofdacte Onderwijzeres 1950. In 1941 was zij tijd.onderw. Europese school Weleri Jogja.  In 1946 vraagt zij inlichtingen over de militair Mouthaan. Zij woonde op het zelfde adres als haar vader Oranjekamp Boeboetan Soerabaja. In 1947 woonde zij op de Embong Malang 27 te Soerabaja en is werkzaam als onderwijzeres lagere school.

Ad 4) Niets kunnen vinden.

Ad 5) en ad 6) Zie de links boven.

Ad 7) Niets.

In 1935 diende de heer A.B.H. Valenbreder een verzoek in tot naturalisatie en in 1939 werd het nog steeds niet toegekend. Ambtenarij as usual te allen tijde. Schande..... Mij is onbekend of zijn verzoek alsnog werd ingewilligd.

Ik heb niets kunnen vinden over de familie in de oorlogstijden, in elk overleefde de heer Valenbreder (Sr) de oorlog en de tijden waren zwaar. Hij was woonachtig te Soerabaya in de Boeboetan buurt en zocht werk en plaatste daartoe een advertentie. Zie onder:

Een kleine mededeling uit een krant zegt: Mevr. de weduwe Valenbreder doneert in 1953 een bedrag van 15 Roepiah (in die jaren een behoorlijk bedrag nog) ten gunste van de herstelling van de Boeboetan kerk. Zou zij soms de weduwe zijn van diegene, die een erekeruis kreeg van de OGS? M.R.L. Valenbreder?

Wanneer precies  de echtgenote Antoinette Cornelia Antony overleed is mij onbekend (of dat het echtpaar uit elkaar ging??) maar de heer A.H.B. Valenbreder huwde ten 2de in 1947 met de Zwitserse dame HULDA BRAUCHLI , vertrokken naar Nederland in ?? en zij woonden een poosje te Hendrik Ido Ambacht ZH.

De heer A.H.B. Valenbreder overleed te Noordwijkerhout (maar woonachtig te Hendrik Ido Ambacht) in 1955 en zijn weduwe mevr, Brauchli hertrouwde de heer Wildeboer en zij overleed in 1964 te Rotterdam.

Moge zij allen - na een veelbewogen leven -  in vrede rusten