Dokter Soetomo,

in de eerste plaats een mens voor zijn hulpbehoevende ziekelijke medemens en dan pas politicus.... en een band gehad met Surabaya ;-)

Hiernavolgend iets algemeens over wie dokter Soetomo was, wat hij deed en zijn politiek leven.

Voor 99,9% zal dit allemaal wel bekend zijn bij belangstellenden, maar wat NIET bekend is bij de meeste historici en sinds de maand mei 2013 pas geopenbaard, is het feit, dat dokter Soetomo.....

.....enfin, dat gedeelte staat onderaan het verhaal en voorzien van een bewijsstuk gedateerd 20 mei 2013. 

Voordat ik het vergeet te vermelden: Deze pagina over dokter Soetomo zal beslist geen pagina zijn vol met politieke stellingen van dokter Soetomo, maar zal slechts inhoudelijk een algemene blik werpen op de mens en ten dele politcus dokter Soetomo.

Volledige naam en titel: Raden dokter Soetomo, huidarts en TBC/geslachtsziekten specialist.

Geboren: 30 juli 1888 te Nganjuk Oost Java.

Overleden: CBZ ziekenhuis Surabaya na een langdurig lijden op 30 mei 1938. (De Parindra - zie onder - hield op 30 mei 1939 een memoriam te zijner ere.) In maart 1938 werd hij voor de eerste keer opgenomen in het CBZ, werd ontslagen en begin mei wederom opgenomen in het CBZ, waar hij verbleef tot zijn dood eind mei 1938. Twee broers van dokter Soetomo waren: Dokter Raden Soeratmo, gevestigd te Batavia en Dokter Raden Soesilo, gevestigd te Palembang. Toen dokter Soetomo zijn levens einde voelde naderen in begin mei 1938, brachten beide broers hem een afscheidsbezoek in het CBZ ziekenhuis Surabaya. Aanwezig waren ook de heren Thamrin en volksraadlid Soekardjo Wirjopranoto. De diagnose van zijn ziekte hebben de artsen niet kunnen vaststellen, ondanks de hulp van een bekende specialist uit Batavia. In een historisch stuk uit 1987 praat men over leverkanker.

Familieleden voor zover mij bekend:  Dokter Raden Soeratmo, Dokter Raden Soesilo, Mr. in de Rechten Raden Ajeng Siti Soendari (Rijksuniversiteit 1934). In de boeken wordt ook geschreven over zijn jongere zuster mevr. Goenawan. In historische naslagwerken wordt ook nog gesproken over Sriati.

Gehuwd: Met mevrouw Everdina Johanna Bruring in 1917; geboren in 1879 Arnhem en zij is overleden te Pacet, lijdende aan een borstkwaal op zaterdag 19 februari 1934 en werd zondag onder grote belangstelling van honderden en in aanwezigheid van hooggeplaatsten - waaronder de Regent van Surabaya - begraven te Soerabaja Kembang Koening. Zij hadden geen kinderen en mevr. Soetomo-Bruring had haar man altijd terzijde gestaan in zijn streven naar een betere positie voor de inheemse vrouw. Halverwege 1931 had dokter Soetomo het plan opgevat, om naar Zwitserland te gaan in verband met de gezondheid van zijn vrouw die ziekelijk was. Hij zelf zou dan een half jaar daar blijven terwijl zijn vrouw de kuur een jaar lang zou vervolgen. Het heeft niet mogen baten. Everdina Bruring en dokter Soetomo leerden elkaar kennen in het zendelingen ziekenhuis te Salatiga waar hij werkzaam was als arts en zij als verpleegster. Hun huwelijk ontmoette felle tegenstand van de society: Immers het was ongewoon dat een Nederlandse vrouw een Islamitische "inlander" huwde en nog wel op de Javaanse Islamitische wijze werd voltrokken. Zelfs de zendelingenkerk te Salatiga trok zich van hun huwelijk af en een breuk ontstond tussen Everdina en haar zuster, die ook in Indië werkzaam was. Everdina verbrak daarna alle banden met de Neerlanders aldaar en onderhield slechts kontakten met Europese (Indische???) vrouwen die met Indonesiërs waren gehuwd.) Ik weet niet of zij kontakten had met mevr. Maria Duchateau, welke gehuwd was met Soetan Shahrir. Het huwelijk van deze laatstgenoemden hield slechts 5 weken stand, wegens nog fellere tegenstand uit alle rangen en standen van Indië bevolking. (Lees: Koloniale regering en Islamitische leiders.)

Foto onder: Het paar Soetomo en Bruring en de foto is afkomstig van http://dare.uva.nl/document/27984 (Bachelorscriptie van: Joke van der Meer te Amstelveen.)

....... en over eventuele nazaten volgt onderaan als sluitstuk, mijn bevindingen over het hebben van WEL kinderen door dokter Soetomo uit zijn tweede huwelijk. Dit laatste wat niet in de historie bekend is. Althans mochten de beweringen van betrokkene waar zijn. Zo niet, dan gelieve men zich te vervoegen bij betrokkene(n) via SuaraSurabaya.net

Woonachtig: Tot 1924: De jalan Slamet no. 5 te Surabaya alwaar hij ook een praktijk huidziektes en geslachtsziektes aan huis had. (Saillant detail: Ik woonde destijds (24 jaren later) circa 500 meter er vandaan). In dit jaar is hij verhuisd naar Simpang Doekoe.

Opleiding: Artsenschool STOVIA te Batavia.(Dokter Djawa). Zijn vervolgstudies en succesvol afgemaakt deed hij in Nederland, na het winnen van een tweejarige beurs. Hierdoor kreeg hij een baan te Surabaya aangeboden, anders had hij de "eenvoudige"dokter Djawa moeten blijven toch ???? (Koloniale regeltjes.)

Overige Activiteiten: Mede oprichter van de niet politieke vereniging Boedi-Oetomo (= Het schone streven) in 1908 met als doelstelling "de ontwikkeling van land en volk van Java en Madoera." Met andere woorden: De belangen van het onderwijs, handel, industrie, landbouw. veeteelt, gezondheid van de lokale "inlandse" bevolking stonden bovenaan. (Niet in de volgorde zoals ik het hier neerschrijf.) De partij stond onder leiding van ouderen, doch het waren de jongere leden die de drijfkracht vormden. 

In 1924 richtte dokter Soetomo, nadat hij ook nog geruime tijd lid was van de gemeenteraad een nieuwe partij op De Indonesische Studieclub, met als leuze: " Genoeg getheoriseer maar nu werkelijke daden om het land (lees "Inlandse" bevolking) vooruit te helpen en de vrijheid te verkrijgen. De vereniging bestond hoofdzakelijk uit geletterde leden en was opgezet door dokter Soetomo omdat de destijds bestaande andere nationalistische en Islam partijen hoofdzakelijk "leuterden" en weinig daadwerkelijk vooruitgang boekten. Een moeilijk agenda punt was echter de vraag: Wel of Niet samenwerken met de regering van Ned. Indië. ?

In 1927 werd dokter Soetomo benoemd tot lid van de Volksraad (hij moest het uit de kranten vernemen!!!), hetgeen echter door de vereniging werd afgekeurd, waarop dokter Soetomo een persoonlijk onderhoud had met de toenmalige Gouverneur Generaal de Graeff. Na wat heen en weer gekissebis werd de benoeming van dokter Soetomo als lid van de Volksraad toch door hem geweigerd. Dhr. Thamrin - wethouder raadslid gemeente Batavia werd in zijn plaats lid van de volksraad.

Intussen was te Bandung reeds opgericht de "Algemene Studieclub" waarvan de leider was Ir. Soekarno.

In tegenstelling tot de partij was de partij van dokter Soetomo veel minder politiek gericht en boekte op bescheiden schaal meer successen in de oorspronkelijke ideeën "economische en gezondheids vooruitgang voor de inlandse bevolking."

In 1926 keerde hij zich in een interwiew openlijk af van de beruchte communistische opstand en veroordeelde hij sterk de acties. Hij verklaarde tevens dat een eigen Inlandse regering het waarlijk NIET beter zou doen, dan de toenmalige Ned. Indische regering.

Uiteraard wekte dit felle oppositie op bij de Sarekat islam, die op haar beurt zich afwendde van de uitlatingen van dokter Soetomo.

Dokter Soetomo kwam menigmaal in botsing met de Sarekat Islam en verweet laatsgenoemde partij, dat zij te weinig deed aan het nationalisme en de positie van de vrouw op een zeer laag niveau stond, aangezien te gemakkelijk de vrouw in het huwelijk verstoten kon worden en daardoor talloze kinderen vijf moeders of 6 vaders hadden(gehad). Dat was volgens dokter Soetomo nu niet bepaald het ideale beeld van " vrijheid en doelstellinge gestoeld op een dergelijke houding is slechts gebazel. Dokter Soetomo schreef ook een boek: "Kinderhuwelijken bij de Inheemsche Vrouwen." 

Nadat de Ned. Indische regering optrad tegen de extreme communistische en nationalistische aanhangers van de partijen (Boven Digoel !!!!) , was het aan dokter Soetomo de taak om de gematigden te scharen en na een fusie van de Persatoean Bangsa(Boeroe) Indonesia en de Boedi Oetomo, ontstond de PARINDRA (Partij Indonesia Raja).(24 maart 1927)

Dokter Soetomo echter richtte zijn aandacht toch meer op de gezondheid en economie van de bevolking en met name in de desa, waar hij zich vooral richtte op de cooperaties in de desa. De politiek kwam bij hem toch wel pas op de tweede plaats, daar waar het menselijk aspect bij hem hoog in het vaandel stond.

Dokter Soetomo was tevens lid van de studie commissie van tuberculose, naast zijn baan als bekwaam medewerkend arts van het CBZ ziekenhuis te Surabaya.

Uit hoofde van zijn beroep en uit menselijk oogpunt, kwam bij dokter Soetomo altijd op de eerste plaats de hulp aan zijn medemens. Veelal deed hij kosteloos patienten helpen, die geen cent te makke hadden, hetzij "Inlands" hetzij Europees.

Extra historisch:

Op 20 mei 2013 verscheen een artikel in SuaraSurabaya over een nazaat van dokter Soetomo. Zie hieronder de scans uit genoemde krant, die helaas voor leken in de bahasa Indonesia niet te lezen is en derhalve zal ik er een kort uittrekseltje van plaatsen.

Het uittreksel van het bovenstaande:

Yuswatiningsih, oud 56 jaar en lerares aan de SMAN 6 te Surabaya beweert een kleinkind te zijn van dokter Soetomo. Moeder is Istaningsigh 76 jaar, die op haar beurt een kind is van dokter Soetomo uit zijn huwelijk met mevr. Musri. Istaningsih was 13 maanden oud toen haar vader Soetomo stierf, leeft heden ten dage nog (mei 2013) en woont te Jetis Kulon.

Volgens Yuswatiningsih is zij al jaren lang bezig om haar claim - nazaat van dokter Soetomo - te bewijzen.

De instanties willen echter schriftelijke bewijsstukken (geboorte akte, huwelijksakte en dergelijke), maar die zijn tijdens de militaire acties van de Nederlandse soldaten in 1948 vernietigd. Derhalve heeft zij nu om een DNA test verzocht, zodat haar claim als waar kan worden beschouwd.

De geboortedag van dokter Soetomo is offciëel erkend als de dag van nationale opstanding van Indonesia.

Foto onder: de uitvaart te Surabaya van dokter Soetomo in begin juni 1938, die plaats vond onder vele belangstelling. Zijn graf ligt op het Bubutan kerkhof.

Dokter Soetomo, vlgs bovenstaand krantenbericht rust hij in eeuwige vrede op het Bubutan kerkhof Surabaya, daar waar zijn innig geliefde vrouw Everdina Bruring rust op het Kembang Kuning kerkhof (Burgergedeelte) te Surabaya, waarvan hieronder een paar afbeeldingen:

Dr. Soetomo museum en graf te Bubutan.

Een citaat van dokter Soetomo: (Iets om over na te denken.... als men tenminste niet meteen met vooroordelen klaar staat, gevoed door ex-koloniale tijden....)

„Aan hen die op ons scholden en nog schelden, aan de regering die ons een afzonderlijk plaatsje toewees in de maatschappij en op de scholen, aan allen, die ons beledigden, trapten en nog smaden, aan hen die het woord ‘inlander’ bezigden om ons te krenken, aan u allen, die mede hebt gewerkt om ons het besef op te dringen, dat wij zijn een volk, lui en indolent, dom, vuil, bijgelovig en wreed, ondankbaar en zonder gevoel – aan u allen zeg ik dank, want uw minachting, uw afwijzende houding jegens ons, uw vloekwoorden waren de onwelriekende mest, waarop het zaad der nationaliteit ontkiemde. Dankzij u, onbarmhartige drijvers, zijn we zovele stappen nader tot ons doel: ‚Onszelf te zijn.‘“

Let wel geachte bezoeker-sters; Dr. Soetomo was een Nationalist, maar verafschuwde wreedheden en bloedvergietende oorlogen. Hij was een Nationalist die voor vrijheid vocht op een vredelievende manier, want hij respecteerde zijn medemens omdat hij zelf in eerste plaats een mens was. Een mens van grote klasse. !!!

Gegevens ontleend aan diverse kranten uit de www.kb.nl en SuaraSurabaya.net en te goeder trouw door mij samengesteld.(Waar nodig heb ik bij de teksten ook de bronnen vermeld).

Mochten er onwaarheden in zitten, dan gelieve men zich te wenden tot de journalisten die de artikelen in de historische kranten schreven.........als ze tenminste dan nog in staat zijn om uw eventuele op- of aanmerkingen aan te horen..... en te beantwoorden.