De Armeniërs, een volk waar ik deels van afstam.

Voorwoord:

Soms spreekt men over Armenen en dan weer over Armeniërs. Het zal allemaal wel, als het beestje maar een naam heeft toch?

Een pagina over Armeniërs en Indië/Indonesia ten behoeve van Indo's die van Armeniërs afstammen en eventuele andere bezoekers, die er interesse in hebben.

In het Armeens (in latijnse schrifttekens):

"Nidrlandakan Arewelian Hndkastana Haye Gaghoethie Patmoethioene, Skzben mientch mir orrirre." = "De geschiedenis van de Armeensche kolonie in Nederlandsch Oost Indië, vanaf het begin tot onze tijd.(1937)"  geschreven door J.C. Jordan, ten rechte geheten Hoordanan Ter Kieoregh Hoordananian - uitgifte Surabaya 1937 en gedrukt te Jeruzalem.

Waarom zulk een pagina?

Omdat ik deels Indonesisch, deels Armeens, deels Europees bloed heb in me. Van Indonesia weet ik veel, van Europa ook en nu ten leste ook van Armenia (althans het Armeense volk, hun cultuur en beweegredenen en diaspora uit vroegere tijden.)

In deze pagina zal ik beslist niet uitweiden over mijn persoonlijke Armeense afstamming; dat heb ik elders al ten dele uit de doeken gedaan. Her en der zal ik echter wel summier de naam noemen van mijn Armeense stamvader en noem ik hem mijn overgrootvader. Ten rechte moet dit echter zijn: De grootvader van mijn grootvader. (*1778 - +1835)

Wat ik hier echter wel neerschrijf is een heel summier stukje algemeen historisch iets over de oude Armenen, hun betrokkenheid c.q. invloeden met de VOC en het Ned.Indisch gebeuren. Het is echter geen les in historie. Dat laat ik aan anderen over.

Oh, het zijn geen persoonlijke verzinsels, maar de geraadpleegde bibliografie is: Oost-Indisch Archief bij de ARA te Den Haag - de Ned.Ind.Almanakken en overige publicaties van de KB - Armeniers in India van Mesrov Seth Calcutta 1937 - Armenian settlements door Ann Basil Calcutta 1970 - Java in klassiek Armeens door G.A. Zakara Calcutta 1852 - Short History of the Armenian Community in Neth.India (Indies) door Gasper Paulus Batavia 1935 en deskundige Armen Joseph wiens (grootste deel) archief nu berust bij de nationale archieven. Deze laatste heeft zowat zijn hele leven gewijd aan zijn archief en onderzoekingen. Met dank aan alle betrokkenen hiervoor genoemd.

Een citaat van de heer Armen Joseph: " Het is uitzonderlijk, dat een uitheemse groep mensen zich democratisch organiseerde in een Nederlandse ON-democratische bestuurde kolonie en daarbij gebruik maakte van de Nederlandse wetten. " ..... Ik vind dit zéér juist geformuleerd door de heer Joseph.

Wie is Armen Joseph? Klik op de link om naar het artikel over hem te gaan en het te lezen. (Zie ook onderaan de pagina met betrekking tot onzer beider familie relatie.)

Armèn Joseph beschreef geschiedenis Armeniërs in Indië  

Nader onderzoek mijnerzijds heeft ook kenbaar gemaakt, dat vele huidige Nederlandse Patriciaats geslachten zijn gerelateerd aan deze Armeense voorouders in het voormalig Nederlandsch Indië en bijna even zo vele huidige generaties uit deze geslachten zijn zich daar niet van bewust of zwijgen erover.... Ten behoeve van eventuele geïnteresseerden in deze materie ben ik wederom genegen om hierover - op verzoek - nadere info te verstrekken.

A) Armeense voorgeschiedenis:

1. Groot Armenië bestond uit 15 prinsdommen met aan het hoofd een koning. De prinsdommen waren gesitueerd Oost Turkije - Noord Iran - Transkaukasië (te weten het huidig Armenia en Artsakh, tegenwoordig geheten Nogorno Karabagh en welke tot in 1993 verwikkeld was in een oorlog met Azerbeijan.
2. Het Groot Armeense Rijk was het slagveld van een eeuwenlange strijd tussen Perzen en de Romeinen (gevolgd later door de Byzantijnen), tussen de Perzen en de Turken en uiteindelijk tussen de Perzen en de Russen.
3. Van 1598  - 1629 regeerde Shah Abas I over Perzie (Iran); leverde diverse keren strijd met de Turken en veroverde de steden Tabriz en Yerevan op de Turken. De Shah verwoestte de oude stad Julfa (ook wel genoemd Djoegha), voerde honderdduizenden Armenen, Joden en Syriërs mee naar de hoofdstad Isfahan van Perzie. Deze verschroeide aarde tactiek had een bedoeling: het moest een niemandsland worden en onaantrekkelijk voor de Turken en tevens wilde hij gebruik maken van de cultuur en handel, nijverheid  en schone kunsten van de Armenen ten behoeve van de Perzische economie. Haal de kaart erbij om duidelijk te weten te komen, dat het de Armene betreft uit de Oostelijke provincies. De Armenen uit de westelijke provincies vestigden zich grotendeels elders, waaronder te Konstantinopel. Deze Armenen kwamen zeer zelden later terecht in het Indië.
4. De meegevoerde (Oostelijke) Armenen kregen ten zuiden van Isfahan hun nieuwe stad, geheten Nieuw Julfa, in 1606 en het ging de Armenen voor de wind, met behulp van de steun van de Shah, die daarmede ook zijn Perzische economische plannen zag verwezenlijkt. De Silk Route (zijden route) kwam in grote bloei.
5. Een Armeense karavaan in hun nachtkampement.
   
   
6. Elders in de wereld - ver weg van Perzië, kwam in 1568 Nederland in opstand tegen Philips II van Habsburg (Koning van Spanje), kortom het gevolg en resultaat van deze opstand hebben jullie allen wel moeten leren op school, met onder andere onderstaand punt als gevolg.
7. In 1602 vond de oprichting plaats van de VOC met het handelsmonopolie in de gebieden ten oosten van Kaap de Goede Hoop en Mocca in de Ind. Oceaan, in de Pacific tot China en Japan en werden factorijen gebouwd, waaronder Batavia, in India Surat en Ceylon etc. De VOC opende handelsbetrekkingen met de Perzen.(lees Armenen te Perzie)
8. Voor het eerst wordt in Batavia gewag gedaan van de burger en Armeense koopman Fraregh.(= een verbasterde Armeense naam). (Uit Daghregister 15 juli 1636 van Kasteel Batavia.)
9. In 1798 werd de VOC opgeheven, Nederland werd een vazalstaat van Frankrijk en Ned. Indie kwam onder beheer van de Engelsen tot 1816. Dat had onder andere ten gevolge , dat de Perzisch Armeense kooplieden zich in Ned. Indië vestigden. (Zij waren immers al gevestigd in India met de grootste vestiging Calcutta.) Oh ja, een "sneer" naar Nederland, want de vroege boekdrukkunst werd reeds te Amsterdam door de zich aldaar gevestigde Armeniers beoefend en zij drukten zelf hun eerste Armeense bijbel, lang voordat de Nederlandse bevolking kennis maakte met het leesvoer. De Armeniers te Amsterdam waren de voorposten van de tering en de nering tussen Europa en Azie.

Zie punt 3 hierboven - (Oud Julfa = Djoegha). Enkele oude beelden van het oude Julfa destijds onder Perzisch en Russisch beheer.

B) De trek van de Armenen uit Perzie naar Brits-Indië (India):

1. De in Iran gevestigde Armenen bleven doorgaans het land Perzie trouw en vestigden zich niet elders, droegen een deel van hun winsten af aan de Perzische schatkist naar tevredenheid van de Shah.
2. In 1721 kwamen echter de Afghanen in opstand tegen de Perzische overheersing en delen van Perzie werden zelfs door hen bezet en het land ging gebukt onder deze zware last. De Armenen  vluchtten weg naar Basra, Bushire en vertrokken daar vandaan uiteindelijk naar Brits Indië (het huidig India) te weten: Gujarat, Calcutta, Madras enzovoorts, naar Singapore, de Philipijnen en incidenteel naar Thailand en omstreken en naar Nederlandsch Indië.

C) Ned. Indië en de vestiging van Armenen omstreeks de beëindiging van de VOC:

1. Gavork Manuk (Geworg Manoukian =  George)  vestigde zich op 12 november 1797 te Batavia, komende uit Madras India
2. Arathoon Zakara stierf te Batavia (Haroethioen Zakarian) op 22-11-1801 en was 39 jaar oud.
3. Johannes Mattheus (Howhannes Mathewosian) vestigde zich op 2 juli 1810 te Batavia.
4. Hovsep Hovhannes Amirkhan (mijn overovergrootvader) vestigde zich in 1808 te Semarang, komende uit Gujarat via Calcutta en de Filipijnen en hij was een Melik (prins) van Artsach/Artsakh (tegenwoordig geheten Nogorno Karabakh) en Khojak (= Groothandelaar)  (maar in Julpha geboren). Door zijn toedoen en met zijn hulp, kwamen te Semarang aan de families Martherus, Andreas en Soekias.(Resp.: Martirosian, Andreasian en Soekiasian). Deze kooplieden exporteerden koffie en suiker uit eigen productie naar India en Iran en zij importeerden Amfioen uit Bengalen. Inhuwelijking tussen de families Hovhannes en daarna genoemde families volgde. Let wel: In Batavia hadden zich ook Armenen gevestigd en evenzo in de Molukken. (De Bataviaanse Armenen Johannes waren gerelateerd aan de Semarangse Armeense familie Johannes en op hun beurt waren door huwelijken de Andreas families ook weer aande Johannessen gerelateerd - Andreas nazaten met Hovsep Johannes nazaten en Andreas nazaten met Jordan Johannes nazaten - Andreas voorouders met Hovsep Johannes voorouders.)
5. Weer in een later stadium volgde inhuwelijking met Nederlandse bewoners en overige Europeanen in Nederlandsch Indie EN Europa zelf en lokalen van Nederlandsch Indie, waaronder Indo's, Lokalen en Chinezen. (De mannelijke Armeniers hadden vrij weining keuze wat betreft de Europese dames en waren derhalve genoodzaakt te huwen met lokalen, daar waar de vrouwelijke nazaten keuze te over hadden.)
6. Graven in Ahmedabad, Oude VOC graven naast de Armeense relaties op het zelfde kerhof. Een van mijn voorouders' graf is daar ook gevestigd. Klik HIER. 
7. Een stukje over de vroege Armenen in voormalig Britsch Indie (India). Klik HIER.

Foto boven: Armeens kerkhof te Surat, Gujarat, Noord West India, waar ook de VOC een vestiging/factory had. Zie ook de foto van één mijner voormoeders aldaar rustend.

Foto onder: De vrouw van een Armeens koopman circa 1880. Fotograaf en lokatie onbekend.

Foto onder: De Armeniaanse kerk te Dhaka.

Foto onder: Een graf van één mijner voormoeders te Ahmedabad Gujarat, N.W. India. (Anno eind 2012/begin 2013 is/wordt/werd een serie op TV uitgezonden van Corstius, over zijn reisverhalen in India. Onder andere was een aflevering gewijd aan Gujarat en de geloofsonlusten tussen Muslims en Hindu's aldaar woonachtig. Één en ander (wat betreft de onlusten) was een logisch gevolg van de splitsing destijds door de Engelse koloniale overheerser, van India en Pakistan. Voor dit deel van de historie wijs ik de lezer erop, dat via Google enorm meer te vinden is.

Foto onder: De Armeensche kerk in 1875 aan het Koningsplein 1. (In 1885 haalt een inwoner van deze stad (de heer Joseph Joakim) in een brief aan de Javabode aan, dat deze kerk een christelijke kerk der Armeniers is. Het betrof zijn aanklacht tegen leden van de 2de Kamer te Den Haag, die Armeniers gelijk stelden met Perzen (die het Muslim geloof hebben, daar waar Armeniers Christelijk zijn). Zie hiervoor de pagina Naturalisaties van 4 Armeniers in februari/mei 1885.

De Armeensche kerk anno 1880. Let op het verschil van de beplanting met de foto uit 1875. De palmbomen naast het muurtje zijn anno 1880 er niet meer. Let ook op de gaslantaarnpaal die in 1880 een stuk naar de straat toe is verplaatst.

De Armeensche kerk in de jaren 1950-1960. Op de achtergrond de bouw vn de Bank Indonesia. Ten behoeve van deze bouw werd de Armeense kerk gesloopt. De bouw van de BI was op gezag van de voormalige president Soekarno en zijn geliefde architect die de bouw uitvoerde was de heer Frederich Silaban uit wiens collectie de onderstaande foto komt.

Hieronder een foto van een compilatie van de kerk toen en anno 2015 en een compilatie van het standbeeld van de financiele weldoenster van de kerk Mariam Haratounian.

D) De verlichting: Kerk - Vereniging - School en de opkomst van een onderling Sociaal Stelsel:

1. Ten behoeve van de gemeenschap werd in Batavia in 1831 de eerste Armeensche kerk gebouwd: Soerb Rispsima en in 1841 vervangen door een nieuw gebouw Soerb Haroethioen (betekenis Opstanding).
2. In 1854 - nadat de vorige was afgebroken - werd op de zelfde plaats de kerk Soerb Hovhannes M'k'rtich (Makkertich of Makkertis of hoe in godesnaam de schrijfwijze dan ook werd verbasterd door de ambtenaren) in gebruik genomen. Deze kerk werd ook genoemd: Soerb Hovhannes Mackertich of St. John's Armenian Church (Soerb = Sint) en stond op de hoek van het Koningsplein WZW, Scottweg (Gang Scott) 1. Het terrein was door de Armeense Gemeenschap in 1831 aan Jacob Arathoon (gerelateerd aan mijn overgrootvader) geschonken, die de bouw van de eerste 2 bovengenoemde kerken  voor zijn rekening nam. De bouw van de 3de kerk werd bekostigd door de weduwe van Jacob, zijnde Mariam A. geboren Manuk. Deze laatste kerk werd door de bekende architect Chaulan opgetrokken.
3. Op 5 mei 1852 werd te Batavia opgericht de Liefdadigheidsvereniging Haykian Miabanoethioen (Vereniging van de Armeense Gemeenschap) opgericht met als doel de ondersteuning van Armeense weduwen en wezen en hulpbehoevenden. Vlgs Gavork Aviet Zakara waren destijds aanwezig op Java: 110 Armeensche inwoners, waarvan 42 mannen, 9 vrouwen 10 Nederlandse ingehuwde vrouwen en het overige waren jongens en meisjes en kinderen uit de huwelijken. (Mijn visie: Het getal 10 Nederlandse vrouwen kan niet juist zijn, aangezien er ook andere Europese dames ingehuwd waren. Mijn overgrootmoeder, gehuwd met Hovsep Hovhannes, was Duitse.) In de volgende steden waren oorspronkelijk de Armeensche Centra: Batavia, Semarang, Cheribon, Tegal, Banyumas, Japara en Surabaya. Later hebben deze centra zich uitgebreid naar kleinere steden, later, veel later.
4. Op 26 aug.1855 werd opgericht de Manoek Yew Haroethioenian Oesoemnaran. (= Manuk en Arathoon school en deze school was een scholengemeenschap bestaande uit een lagere school en een middelbare school en werd geheel bekostigd door de dames/zusters Mariam Arathoon en de ongehuwde Thaghoeni Manuk, goedgekeurd bij KB 22 dec 1855 nummer 23. De leraren waren doorgaans Nederlands en ook niet-Armenen werden tot de school toegelaten. Noot: De eerste officiële Nederlandse Middelbare school - het Gymnasium Willem III - werd pas in 1860 te Batavia opgericht. De Manoek school werd in 1878 gesloten wegens gebrek aan Armeensche leerlingen. (Pure Armeensche kinderen waren er niet meer, door de gemengde huwelijken.)
5. Door het groeiend aantal (originele en gemengde) Armenen werd een rechtspersoon opgericht op 19 oktober 1879, zijnde De Armenische Gemeente in Ned.Indië (Lees: oorspronkelijk ... op Java) en het hoofdbestuur bestond uit : Johan Arathoon, A.P. Aganoor, G.E. Gasper, S.A. Thomas en J.S. Sarkies). Het rechtspersoon was NIET politiek gericht, doch slechts gericht op de Armeense diaspora en alle roerende alsmede onroerende goederen van de rechtspersoon waren eigendom van alle ingezeten Armenen aldaar.
6. De roerende en onreoerende goederen werden ondergebracht in 17 fondsen voor de Armeensche instellingen op Java en Perzie.
7. Het totaal bezit bestond uit: 344 aandelen Javasche bank van elk 500 gulden nominaal, 2 aandelen van elk 250 gulden nominaal, 11 aandelen Escomptobank van elk 1000 gulden nominaal, 4 aandelen Escomptobank van elk 250 gulden nominaal en was daarmee tevens de grootste aandeelhouder van de Javaasche Bank. De onroerende goederen in eigendom van de Rechtspersoon waren: 2 kerkgebouwen in Batavia en Surabaya, een kantoorpand in Batavia, 4 grote woonhuizen in Batavia. (Dit was de situatie bij de oprichting in 1879.) !!! Lees goed: Dit waren eigendommen van de rechtspersoon. In Batavia (o.a.) waren meerdere Armenen en of verwandten eigenaar van huizen. De Nederlandse schoonvader Tiemen Cornelis Johannes Kroesen (gehuwd met de jongste dochter van Hovsep, te weten Anna Johannes) van mijn grootvader Julius Boers, had naast zijn paleisachtig domicilie (vanwege zijn functie) ook 2 grote huizen (Gang Scott) in bezit.
8. De voornaamste Armenen welke een rol hebben gespeeld in dit genoemd gebeuren waren:
   1. Mariam Arathoon, geboren Manuk. In dit rijtje was zij de belangrijkste schenkster/donatrice, aangezien zij 90% van haar geërfd bezit uit haar broers nalatenschap wegschonk. De nalatenschap bedroeg 6 miljoen goudgulden  !!!! Het lijken niet zulke enorme bedragen, maar neem wel de jaartallen in acht, de gangbare levenswaarden uit die jaren en de goudgulden was natuurlijk enorm meer waard dan de standaard gulden.
   2. Thagoeni (Regina) Manuk, zuster van bovengenoemde.
   3. Jacob Arathoon (gerelateerd aan mijn grootvader en gehuwd met bovengenoemde Mariam.)
   4. Manuk Jordan (eveneens gerelateerd aan mijn overgrootvader.)
   5. In dit hele bovengenoemde gebeuren was mijn overgrootvader te Semarang op de achtergrond getreden met medeweten en op advies van de Armeensche gemeenschap, omdat naast het bedoelde Sociale Doel/streven, een héél ander streven gaande was en welke niet in het openbaar bekend was doch slechts bij de betrokkenen, namelijk het streven om een geheel nieuw Groot Armeens Rijk op te richten in het grondgebied Artsakh (tegenwoordig Nogorno Karabagh als Armeense enclave gelegen in het huidige Azerbeijan.) Mijn overgrootvader was in dit gebeuren de hoofdrolspeler, doch dat is meer een politiek gebeuren en ik zal hier niet over verder uitweiden. Belangstellenden kunnen echter via het contactformuler zich tot mij wenden. Wel zal dan eerst kenbaar gemaakt moeten worden, waarom men interesse hierin heeft, omdat het een vrij gevoelige materie betreft, de huidige toestanden in acht nemende. Deels is hierover door mij op de pagina Joseph Johannes uit de doeken gedaan.
   6. Jordan Johannes, gehuwd met Anna van der Hoeven en deze familie kreeg 8 kinderen, waarvan 4 geboren te Batavia en 4 te Singapore. De familie vestigde zich namelijk ook te Singapore, wegens de Armeense handelsbelangen en keerde later terug naar Batavia. Saillant detail: Toen Jordan Johannes stierf, tekende Anna van der Hoeven een Akte van Successie waarin zij verklaarde geen éne rooie rotcent te bezitten... ( Ik zou bijna in staat zijn om mijn spaarpot open te breken en haar een bordje rijst te verstrekken, manieheus.) Een dochter van Jordan huwde later met een nazaat van de Andreas familie en een voorouder Andreas was weer gehuwd met een zuster (Amiroglu = Anna Johannes) van Hovsep Hovhannes Amirkhan (= mijn betovergrootvader Joseph Johannes Amir).

Foto's onder: Zie Ad D punt 3 hierboven.

E) De uitbreiding van de Armeensche gemeenschap in Nederlandsch Indië:

1. Semarang nam af als voornaamste handelsstad en daarvoor in de plaats kwamen de steden Surabaya en Makassar en Batavia werd voornamelijk de bestuurszetel van het Nederlandsch Indisch Gouvernement.
2. Ten tijde van het uitbreken van de wereldoorlog II woonden er circa 600 Armenen in totaal in geheel Nederlandsch Indië waarvan er alleen in Surabaya al 350 woonden.
3. In 1927 werd de Sint George Kerk gebouwd in de nieuwe woonwijk Ketabang en wel aan de Pacarweg no.15 en op het erf van de kerk werd door Lucas Martin Sarkies (Ghoekas Sargissian) een uit drie klassen bestaande school gebouwd, bekostigd uit het Manuk en Arathoonschool. (Geheel toevallig, kwam vele jaren later, een verdwaalde nazaat daar vlakbij te wonen. Toeval?)
4. Op 15 aug.1891 werd te Surabaya opgericht Hayots Chrachoesakan Miabanoethioen op voorstel van de Karnitsi Armeen Ohan Kurkjian, de bekende fotograaf.(Ook wel genoemd Kurkdian of Kurkdijan). In 1904 werd deze vereniging weer opgeheven. Het doel was hulp aan behoeftige Armenen waar ook ter wereld, maar veelal te Turkije in verband met dat tere onderwerp waar kranten af en toe bol van staan, omdat de huidige nazaten van beide partiojen stennis maken.
5. Meerdere verenigingen werden te Surabaya opgericht op gebied van sport, historische kennis en scholing, kunst, religie en hulpverlening aan behoeftige Armenen alom ter wereld.
6. De wereld economische crisis, in de USA begonnen in 1928, bracht uiteindelijk ook de Armeense gemeenschap in Nederlandsch Indië een gevoelige klap toe en menig Armeens bedrijf of handelsfirma ging ten gronde. De gouden eeuw voor de Armeensche gemeenschap te Indië was voorbij en als genadeklap kwam:
7. de bezetting van Indië door Japan, waarbij circa 15% van de Armeensche gemeenschap in kampen alsmede daarbuiten het leven verloor. (Exacte gegevens hierover heb ik ook in bezit.)
8. In 1949 werd Indonesia onafhankelijk en de meeste Armenen trokken uit Indonesia weg naar Iran, Amerika, Australia, Nederland, Frankrijk en nog elders in kleiner aantal.
9. In Indonesia bevinden zich bijna geen afstammelingen meer van de Persische Armenen. De meeste Armeense afstammelingen in Indonesia zijn van Turks Armeense afkomst en waarvan sommigen zich destijds in Turkije al het Muslim geloof hadden aangenomen, ter voorkoming van een nog grotere progrom.
10. Een deel van alle kerkelijke relikwiën zijn bewaard gebleven en naar Sydney overgebracht, waar een gedeelte ervan nog wordt gebruikt. Een ander deel van de relikwiën is overgebracht naar het Catolicos centrum te Armenia,  Edzjmiatzin. Dit klooster werd in 301 AD in gebruik genomen en heeft zowat alle Armeense historische en familie dossiers in haar archieven in beheer.
11. Foto onder: Deze oudste kathedraal ter wereld, is gebouwd in 301 AD door Gregorius de Verlosser/Zaligmaker. (Sorry, ben nog geen kei in het exact vertalen van Armeens naar Nederlands.) De kathedraal staat op de UNESCO erfgoed lijst en wordt door alle Armenen beschouwd als het Catholicos Centrum. Het dient tevens als klooster en herbergt de archieven.

Het bovenstaande is slechts summier neergeschreven en dient enkel als algemene leiddraad voor geïnteresseerden. Nogmaals: details kunnen opgevraagd worden, maar wel voor privé doeleinden. Commerciëel gebruik ervan is op geen enkele manier toegestaan.

Door deze pagina op mijn website te plaatsen, meen ik hiermede voldaan te hebben aan mijn plicht als onbekende nazaat, ook dit deel van mijn voorouders respect te geven en hun een plaatsje in dat grote spinneweb (het internet) te geven, opdat ook zij niet vergeten zullen worden door mijn nazaten. (Veel over hun is reeds bekend in historische geschriften, maar een prive site ben ik echter nog niet tegengekomen. Wel zijn er sites die meer familie persoonlijk gericht zijn, maar niet verwijzen naar een totaal beeld.)

Een algemene impressie van Armenia, doorspekt van oudheid en moderne tijd. Armenia in het Armeens genoemd Hayastan, het land van de Hay. (In een oud krantenartikel van het Algemeen Handelsblad wordt geschreven, dat Hayastan opgericht schijnt te zijn door Haie. Haie was een achter-achter-achter kleinzoon van Noach.)

Een algemene indruk van Armenia en wil je specifiek iets meer weten over ook een andere vrije Armeense Republiek, kijk dan naar de clip onder deze clip.

Een clip over Artsakh (het huidig Nogorno Karabagh), het oord waar mijn overovergrootvader  van afkomstig is, geboren in Buvari (Borvari) ten noorden van Teheran in Persië en van daar wegtrok de wijde wereld in, om uiteindelijk te Semarang te belanden en daar ook zijn eeuwige rust en vrede vond. Het oord wat hij liefhad, maar door voortdurende strijd, moest verlaten om elders zijn vrede te vinden. Vreemd, dat eeuwen later een nazaat van hem ook al een geliefd land moest verlaten om vrede te vinden... Geschiedenis herhaalt zich wel degelijk.

Artsakh (spreek uit Artsag) of te wel de Republiek Artsakh is een vrije Armeense Republiek gelegen in het Land Azerbeijan. Verwar dit land niet met het huidige land Republiek Armenia, dat naast Azerbeijan gelegen is.  Heb je interesse in cultuur, historie, oude gebouwen zoals honderden jaren oude kerken en andere? Heb je interesse in een stukje aarde waar ooit één der apostelen zich vestigde? Heb je interesse in de straten en steegjes en bergtoppen waar mijn overgrootvader heeft gelopen of gemijmerd? Heb je interesse in de historie van een deel van een bevolkingsgroep in het voormalig Nederlandsch Indië? Ga dan zitten en kijk naar deze clip een half uur lang. Artsakh, ooit één der 15 prinsdommen van het toenmalige Groot Armeens Rijk. Mijn overgrootvader had zijn droom in zijn tijd om dat Groot Armeens Rijk weer te laten opbloeien, hetgeen hem niet gelukt is... hij stierf jong en zijn nazaten hadden niet zijn drift en honger om het te bewerkstelligen en hun vaders droom te vervolmaken, alhoewel ze wel zijn financiën hadden geërfd.

Artsakh, tot en met 1992 nog het oord waar bloedige slachtpartijen plaats vonden, enkel en alleen wegens religie verschillen; daar waar beide religies hun Allerhoogste aanbidden en vereren en Zijn zelfde wetten volgen. Onbegrijpelijk.

Artsakh, behorend tothet land van de berg Ararat. Het is geen internationaal erkend land, in tegenstelling tot grote broer en beschermer Armenie.

Foto onder: Een krantenknipsel over het bezoek van de hoogste Armeense geestelijke aan Batavia. De heer Jacob Arat(h)oon is gerelateerd

Foto onder: De heer Armen Joseph. (Zie ook bovenaan deze pagina de link naar het artikel in het RD.)

Anno 2012 in de gezegende leeftijd van 92 jaren oud. We spreken elkaar bij tijd en wijle via de telefoon en achter elkaar zonder enig dralen somt hij feilloos feiten uit het blote hoofd op. Klasse. (Ik moet oom tegen hem zeggen, aangezien we via de Johannes voorouders aan elkaar gerelateerd zijn.)

Ik heb met betrekking tot het onderwerp Armenen in/en Indië veel van hem mogen leren en weten. Omgekeerd heb ik de heer A. Joseph veel kunnen verstrekken over dit onderwerp vanaf het moment dat hij gestopt is tot circa heden ten dage en dat heeft hij mij laten weten in een persoonlijke brief. Hij is mijn leiddraad in het (Armeens) voorouderlijk onderzoek geweest, waar ik hem zeer dankbaar voor ben en ik was zijn berichtgever met betrekking tot nazaten over de periode vlak voor en na de 2de WO in Indonesia.

De Armenen van Konstantinopel:

Genoemde feiten in onderstaand artikel (zoals aantallen bijvoorbeeld en jaartallen) zijn geheel en al voor rekening van de schrijver van het krantenartikel. Het is geen wetenschappelijk onderbouwd artikel en geschreven begin 1800, toen er nog geen "directe" toegang was tot archieven en overige instellingen. Het geeft wel ongeveer een richtlijn aan. Genoemde namen in het artikele zijn wel op waarheid gebaseerd. In Venetië (ook in het artikel genoemd) is heden ten dage anno 2012 wel nog steeds een Armeens college op de universiteit aanwezig. De term "onverzoenlijke vijanden" is heden te dage ook niet meer bestaand. De bewering dat de grondvesting der natie (Armenie) gedaan werd door Haie is ook niet geheel juist, alhoewel de Armeense naam voor het huidige Armenia luidt: Hayastan.

Meer weten over Moses van Choren en zijn werken over Armenia en de gescheidenis van het volk, ga dan naar de volgende link:

http://de.wikipedia.org/wiki/Geschichte_Armeniens

+++++++++++++++++++++++++++++++++++++

Hieronder nog een ingezonden stuk, over de onwetendheid van Toean Meneer en Nyonya Besar wat betreft hun kennis van de kolonie Nederlands Indië en haar mede-inwoners. (Het stuk waar naar verwezen wordt in de Java-Bode is namelijk geschreven door een vooraanstaand Europees correspondent uit die dagen. Heeft men interesse voor diens identiteit, dan adviseer ik u deze zelf op te zoeken in de www.kb.nl 

++++++++++++++++++++++++++++++++++

Een ander voorbeeld van de onbekendheid van de Toean Meneer en Nyonya Besar over hun mede-bewoners van het gekoloniseerde land Indië of hoe men dit land ook wil betitelen.

Er was een Java oorlog gaande en men schroomde niet om "soldaten" te ronselen onder de burgerij van welke afkomst dan ook. Men noemde hen dan "vrijwiliigers". Welnu, men had Europese Vrijilligers en men had Armenische Vrijwilligers..... Let wel: onderscheid dus, daar waar de destijds gangbare Nederlandse wet- en regelgeving luidde: Armniers gevestigd te Indië  behoren tot de Europese bevolking !!!! 

En wat schreef de Indische pers? Lees zelf maar. Gesneuveld "Europeanen" en "Armeniërs".

Ter verduidelijking: Destijds werd gewag gemaakt dat er 12 Vrijwilligers gesneuveld waren en werden naam en toenaam van de 10 Europese gesneuvelden voluit kenbaar gemaakt en slechts bemerkt dat er enpassant ook nog 2 Armeniers bij die 12 gesneuvelde Vrijilligers zaten.

Het meest fraaie van het verhaal is: Slechts 17 jaren vóór deze Slag in 1825 plaats vond, werd het Ned.Indisch leger nog gefinanciërd door......... een Armenisch Rijk koopman te Semarang .... en dat verhaal kunt u lezen op de pagina Joseph Johannes. En wie de heer P. Andreas is (de Vrijwilliger en  ooggetuige en tijdgenoot in deze genoemde Slag van 1825) kunt u weer lezen op de pagina De Gebroeders Andreas. en het vervolg erop in het submenu te vinden.

Joseph Johannes was een oom van P(aulus) Andreas (1803 Bushire - 1861 Semarang en deze laatste was gehuwd met Johanna Christina Kesler en beide heren zijn weer gerelateerd aan ondergetekende. (Joseph Johannes 1778 Artsakh - 1835 Semarang was de grootvader van mijn grootmoeder. )

Mij rest dan nog te overpeinzen, waarom het bovenstaand stukje pas op 1 november 1861 werd geschreven en geplaatst in de krant, terwijl de Slag in 1825 plaats vond en de gegevens reeds in 1857 werden vergaard door de schrijver?

Mijn visie: 

In 1860 werd de Opstand door de Vreemde Europese(Zwitsers) militairen te Semarang onderdrukt door het Nederlandse leger onder leiding van de toen nog Kapitein T.C. J. Kroesen en hij was een schoonzoon van Joseph Johannes. Ik vermoed dat deze TCJ Kroesen het hele gebeuren een helpende hand heeft toegestoken, wat betreft het openbaren ervan. (T.C.J. Kroesen - Majoor Hoofdintendant N.I.L. - *1823 Groningen - +1902 Batavia was de vader van mijn grootmoeder.) De heer Paulus Andreas was ook namelijk een aangetrouwde neef van hem.

Paulus Andreas zelf stierf op 19 nov 1861 te Semarang. Het zou ook nog gekund hebben, dat het stuk eerbetoog was aan de heer Andreas, omdat hij wellicht al stervende was?