Henriette Jacoba Haas.

Ik heb deze pagina gewijd aan Henriette, puur omdat haar jonge leventje - althans dat stukje leven van haar jeugd tot volwassenheid - me aantrok en ik gevoelsmatig en wellicht emotioneel mezelf erbij betrek en bepaalde facetten herken en omdat ik eigenlijk best wel trots ben op deze INDISCHE dame. (En NIET zoals de auteur van de Stentor in een artikel over haar oudste zoon dr. Benjamin Kam beweerde: HALF INDISCH) !!!!

Ik heb enkele feiten op een rijtje gezet en de lezer/lezeres oordele zelf. 

Men gelieve de pagina's TOTO KOOPMAN ( het beroemde Indische covermodel van Voque in de jaren 30 van de vorige eeuw) en de pagina ODY KOOPMAN (broer van Toto en betrokken in het leven van Henriette Jacoba Haas) erbij te betrekken.

Waar toepasselijk, heb ik gegevens gehaald uit het familie archief van de familie HAAS, geschreven door de heer dr. B.J. KAMP in 1991, een zoon van de heer JAN GERRIT KAM.

Daarbij heb ik de volgende bronnen gebruikt: Register almanakken, archieven van verschillende gemeentes Nederland, wiewaswie/openarch, Delpher, DHIC.nl, Redeenportret.nl  en medewerking gekregen van diverse personen zoals Willem Hovinga en John van Mierop. Mijn dank.

Feiten:

• Henriette Jacoba Haas werd te Sumatra Deli Batangkoeis geboren op 7 nov 1888 uit een relatie van haar vader JACOB HERMANUS HAAS en de lokale vrouw ROEKIMA (roepnaam EMMA). (Geen data hierover te vinden in de register almanakken.)
• Henriette Jacoba Haas huwde 8 juni 1922 Amsterdam met de heer  ir Jan Gerrit KAM (*26-8-1894 Helmond en overleden 28 juli 1983 te Bussum). Ouders van Jan Gerrit waren Jan Benjamin Kamp en Maria Kruseman.
• Henriette Jacoba KAM - geboren Haas overleed te Helmond op 12 okt 1953. 
• Henriette wordt op 6 jarige leeftijd naar Nederland gestuurd en verblijft te ???? Per ss. Prometheus van Penang naar Amsterdam, vertrek 14 april 1894 en aankomst 19 mei 1894 (Bron fam.archief Haas Amsterdam alsmede Zwolle archief.)
• Henriette krijgt in 1901 op 13-jarige leeftijd als voogd de heer Jan Anthony van Zijp. De heer Jan Anthony van Zijp was een broer van mevr. Gerdina Johanna van Zijp, die gehuwd was met Gerard di Gazar welke procuratiehouder was van een bedrijf (Deli-Atjeh Handelsmij) van haar vader Jacob Hermanus Haas te Medan. De heer Jan Anthony van Zijp was getuige op het huwelijk van Henriette's vader Jacob Hermanus Haas met Fenny Wieringa te Amsterdam. (Bron: familie archief HAAS te Amsterdam en huwelijksakte Amsterdam 48). Echtingspapieren zijn ook te vinden in het historisch arcief van Zwolle.
• In dit zelfde archief zijn te vinden een boekje met enkele gedichtjes door Henriette geschreven in 1902 te Arnhem, hetgeen kan impliceren, dat zij dus te Arnhem woonde
• Bij het afsluiten van het huwelijk van Henriette (1922 en zij is dan 33/34 jaar oud) met Jan Gerrit te Amsterdam verklaart Henriette niet in het bezit te zijn van een geboorte-akte of enig andere akte van bekendheid. Bij het huwelijk waren getuigen: Adrianus Cornelis Kam, oom van de bruidegom en Hendrikus Sophia Haas, oom van de bruid. De ouders van de bruidegom hadden geen bezwaar tegen het huwelijk. Over geen bezwaar door de vader van de bruid (= Jacob Hermanus Haas) wordt niet gerept. (Huwelijksakte nr 403 archief Amsterdam.)
• Henriette was oud raadslid van de gemeente raad te Helmond. (volgens overlijdens advertentie en berichten in krant.)

Een uittreksel uit het Nederlands Patriciaat:

Xa. Ir. Jan Gerrit Kam, geb. Helmond 26 aug. 1894, civ. ing., hoofdingenieur en procuratiehouder Kon. Ned. Machinefabriek
v/h Begemann, 7 Bussum 28 juli 1983,

tr. le Amsterdam 8 juni 1922 Henriëtte Jacoba Haas, geb. Batang Kwis (Oostkust van Sumatra) 7 nov. 1888, ovl Helmond 12 okt. 1953, dr. van Jacobus Hermanus en Emma Roekima;

tr. 2e Amsterdam 22 dec. 1953 Maria Adriana Cornelissen, geb. ‘s-Gravenhage 29 aug. 1904, dr. van Machiel Adriaan en Elisabeth Goedkoop. [Bussum]

Uit het eerste huwelijk:
1. Benjamin Jan, volgt XIa.
2. Drs. Jacqueline Hermance Kam (R.O.N.), geb. Helmond 17 okt. 1925, drs. andragologie, kinderpsychotherapeut.
[Amsterdam]
3. Maria Kam, geb. Helmond 26 juni 1928, beeldend kunstenares, tr. Amsterdam 30 dec. 1958 (echtsch. ingeschr. ald. 14
aug. 1973) Hendrik Goeman Borgesius, geb. Port Vila, Vanuatu (Nieuwe Hebriden) 22 jan. 1925, journalist, directeur Dagblad De
Telegraaf B.V., t Westzaan 9 april 1989, zn. van Mr. Herman Hendrik Tjeerd en Johanna Maria Brantsma; hij hertr. Amstelveen
3 sept. 1973 Trijntje van de Geer.
4. Cornelia Marijke Kam, geb. Helmond 5 okt. 1930, oudantiquaire, tr. Amsterdam 19 sept. 1953 Siegfried Steenhuis, geb.
Rotterdam 22 nov. 1927, oud-directeur oliebedrijf, oud-antiquair, zn. van Stoffer en Martina Johanna Philippina Renaud.

Hieronder een foto van www.bhic.nl : het huis waar de ouders van Jan Gerrit Kam nog hadden gewoond (en ook de grootouders) en een familie foto van gezin KAM. (Vlgs mededeling leden forum bhic).

In het Historisch centrum Overijssel zijn in het archief te vinden nadere details over de breuk ouders Kam Haas, gescheven door dr. Benjamin Kam. Het zijn stukken gedateerd 1946-1950 en derhalve vond het tweede huwelijk van Jan Gerrit Kam met Maria Adrianana al kort plaats (dec 1953) na het overlijden van Henriette in okt 1953. Henriette en Jan Gerrit waren dus een tijd uit elkaar en de echtscheiding werd definitief uitgesproken in februari 1952. (Zie Historisch cntrum Overijssel 1187-74)

Hieronder: de "tweede" mevr. Kam, zijnde Maria Adriana Cornelissen. Haar vader was Machiel Adriaan (Cees) Cornelissen geboren te Pekalongan 27 dec 1873 en haar moeder was Elisabeth (Betsy) Goedkoop, geboren Amsterdam 1 aug 1877.......

Foto afkomstig van: https://gw.geneanet.org/vrsf?lang=en&pz=twan+frank+jan&nz=de+vries&ocz=0&p=maria+adriana&n=cornelissen 

Hieronder de ouders van Maria Adriana Cornelissen, toen zij in het huwelijk traden;

Machiel Adriaan Cornelissen en Elisabeth Goedkoop.

De foto draagt het Copyright en is eigendom van D. Goedkoop, waarvoor dank.

Hieronder een foto van het graf van Gerrit Jan Kam en zijn tweede vrouw Maria Adriana Cornelissen te Bussum.

Foto onder: Uittreksel uit het familie archief van de familie HAAS, samengesteld door dr. B.J. Kam te Zwolle, oudste kind en zoon van Henriette en Jan Gerrit Kam. Notitie: Internet bron NSM Oceaan gaaft aan dat het schip Prometheus NIET gesloopt werd maar verkocht aan Japan in 1894 en als naam kreeg USHINA MARU, dit in tegenstelling tot wat Lloyds London mededeelde aan dr. Kam hieronder.)

De overlijdens advertentie van Henriette, geplaatst door mr. Gewin Wilhelm (roepnaam Pim) Haas, een halfbroer van Henriette. Deze halfbroer heeft de basis gelegd voor het familie archief, welke later door de zoon van Henriette, dr Benjamin Jan Kam is afgemaakt. Hij schreef een aantal persoonlijke brieven aan Dr. Kam en welke te lezen zijn in het Amsterdam's archief.

Hieronder een stukje uit de Willemsvaart met mededeling dat Henriette per 26 sept 1940 als raadslid gemeenteraad Helmond is aangenomen. (Tevens Presidente Helmondse afdeling Ned. Ver. der Huisvrouwen). Zij was ook lerares Vakschool voor meisjes te Hoorn. Henriette had karakter en klasse !!!... En Henriette was ook nog sopraan !!!!

Henriette als sopraan genoot ook bekendheid.

Hieronder Henriette Jacoba Haas in de leeftijd van circa 25 jaar.

Nogmaals Henriette Jacoba Haas hieronder. De foto hierboven en deze zijn duidelijk op dezelfde dag gemaakt.

Hieronder de "stiefmoeder" van Henriette, zijnde mevr. Fenna Wieringa, gehuwd met haar vader Jacob Hermanus Haas.

Hieronder een halfzus van Henriette, zijnde Elisabeth Wilhelmina Haas, bekende Nederlandse tennisspeelster geweest in de jaren 30 vorige eeuw en gehuwd mrt Ody Koopman, broer van Toto Koopman en eveneens een bekende tennisspeler geweest. (Davis cup voor Nederland uitgekomen.)

Hieronder de ouders en grootouders van Jan Gerrit Kam:

Hieronder een foto van TOTO KOOPMAN (befaamd model van Voque en Coco Chanel destijds), die een zus was van ODY KOOPMAN en die gehuwd was met en halfzus van Henriette, zijnde Elisabeth Wilhelmina Haas. In 1928 was Toto woonachtig per adres bij de heer Willem van Linden Tol volgens opgave Redeenportret.nl

Zie onder de getuigen bij het het huwelijk van haar broer Ody - akte 42 waarbij de heer Willem Van Linden Tol als getuige aanwezig was.

Onder: een stuk van d ehuwelijksakte van Ody en Elisabeth met daarin genoemd Willem van Linden Tol.

Volgens opgave Redeenportret.nl was  getuige Willem van Linden Tol gehuwd met Clara Ankersmit en had het echtpaar een zoon Willem geboren in 1927. Zie foto onder:

De andere getuige was Jan Hendrik Ludwijn van Linden van den Heuvell, oud 33 jaar (ten tijde van de huwelijksplechtigheid van Ody) - (geboren 20 juli 1896 Nieuwgracht 98 te Haarlem, zoon van Doctor Hendrik Ludwijn van Linden van den Heuvel en Jacoba Johanna Versteeg - akte 1046). Helaas heb ik geen foto kunnen bemachtigen.

Van Linden Tol en van Linden van den Heuvell zullen wel goede bekenden/vrienden van Ody Koopman geweest zijn.

Vragen die bij me open blijven staan:

• Ging Henriette alleen op de boot naar Nederland in 1894? Ik heb geen passagierslijst kunnen vinden.
• Was Henriette's moeder Roekima (roepnaam Emma) al overleden en werd zij daarom naar Nederland gestuurd? (Diverse archieven schrijven dat Henriette's moeder Emma Roekima heette. Tooooeeeeettt, zegt mijn claxon: De naam Emma zal haar wel toebedeeld zijn door Henriette's vader, want een lokale schoonheid had in die dagen natuurlijk nooit en te nimmer een voornaam en zeer zeker geen christelijke voornaam. Alleen vrouwelijke leden van een sultanaatshof kregen die en dan ook nog een lokale voornaam.) Nog waarschijnlijker zal Henriette's vader haar moeder toebedeeld hebben de roepnaam en afkorting IMA van RoekIMA hetgeen gebruikelijk is en dat men met de Nederlandse tongval er maar EMMA van gemaakt heeft.... HH ambtenaren as usual: Als 't beessie maar een naampie heeft....Zeer sterk voorbeeld van de Nederlandse ambtenarij in die oude dagen: Mijn overgrootvader heette officiëel Agha Hovsep Hovhannes Amirkhan en werd in de boeken hernoemd als Joseph Johannes.
• Waar verbleef Henriette in de periode na aankomst in 1894 tot en met het jaar 1901 toen de heer Jan Anthony van Zijp haar voogd werd. Kreeg zij als voogd de heer Jan Anthony van Zijp, omdat haar vader zou huwen in 1902 met mevr. Fenna Wieringa? (ZIE GEZINSKAART VAN VADER JACOB HERMANUS HAAS hieronder). In historisch archief Zwolle is een boekje met gedichtjes te zien en geschreven door Henriette in 1902 te Arnhem.
• Waarom werd de heer Jan Anthony haar voogd? Waarom geen naast familielid van de familie Haas?
• Na haar huwelijk kan ik geen (digitale) verbinding meer vinden tussen Henriette en de heer Jan Anthony van Zijp. Is hij uit haar leven verdwenen? Waarom noemt Jan Anthony van Zijp zich later (wanneer ??) Jan Anthony van der Voort van Zijp?

Hieronder de gezinskaart van het gezin Jacob Hermanus Haas te Amsterdam:

• Henriette komt op 6 mei 1904 (of is het 6 mei 1907 hetgeen me waarschijnlijker lijkt, want dan is Henriette oud 19 jaar) uit ARNHEM bij vader Jacob te Amsterdam volgens de gezinskaart. Zij is dan onderwijzeres en vertrekt uit ouderlijk huis naar Hoorn op 13 april 1918 Vakschool voor meisjes.(Te Hoorn ingeschreven op 25 april)
• In 1913 blijkt ze woonachtig te zijn geweest in Helmond. De link naar haar vestiging te Helmond blijkt echter niet te werken... Vreemd, want de foto's hierboven dateren - volgens Redeenportret - van 1913 collectie Merkelbach te Amsterdam. Zou zij dan een dagje uit geweest zijn naar Amsterdam.?
• Zou zij bij Henri Jacobus Haas - vader van Jacob Hermanus Haas - dus haar opa in huis geweest zijn? Hij was gemeente secretaris en gehuwd met Judith du Mosch. Of bij een zuster van Jacob Hermanus, geheten Eva Philipppina Haas. Of wellicht bij haar oom Hendrikus Sophia Haas, die getuige was bij haar huwelijk. (Meest waarschijnlijke volgens mij.)
• Op 28 okt 1921 komt zij terug uit Hoorn naar ouderlijk huis tot zij huwt op 7 juli 1922 om dan naar Helmond te verhuizen als echtgenote van ir Gerrit Jan Kam.
• Volgens Pk Hoorn woonde zij op het Kerkplein 38 bij van Duijn en later op het Kerkplein 37boven bij juff. C.M. Kam.  Dit was tante Corrie, zuster van W.H. Kam en directrice van de meisjes vakschool. Henriette heeft later één van haar dochters Cornelia Marijke genoemd. ( Zie Overzicht Archief fam. Kam.)

Em om de aandacht maar ook nog even op Cornelia Marijke te richten. Ik vond in het archief KAM een half gescheurde foto van dit meisje hieronder met toevoeging: Cora Kam in de 5de klas lagere school in 1942...in een album diversen geplakt, zomaar als bijna laatste.... Even uitrekenen en ik kwam terecht bij Cornelia Marijke Kam geboren in 1930 te Helmond en als ik naar het gezichtje kijk, dan zie ik een mooi dochtertje van een mooie moeder.

Cora huwde Siegfried Steenhuis in 1953 en uit dit huwelijk kwamen kinderen voort:

• Jelmer Jan, werd advocaat maar legde zich toe op het  beroepsmatig vervaardigen van cryptogrammen.
• Valentijn, bandleider en verbonden aan Organic Symphony.
• Melitta Jacqueline, beeldend kunstenaar Wageningen. (Studeerde ruimtelijke vormgeving). Denk aan Solidez. 

In Arnhem arriveert het echtpaar Jacob Hermanus Haas - Fenna Wieringa 19 dec 1904 te Arnhem, komende uit Ned. Indie. Zij vertrekken van Arnhem vandaan naar Amsterdam op 5 juni 1905. (Zie archief Arnhem). Op 30 april 1935 verhuizen echtgenote Fenna en dochters Eveliene en Jacqueline Hermance naar de van Alkemadelaan 362 Den Haag en in Den Haag verhuizen zij in 1939 naar de "onleesbare naam" straat 57. (Jacob was inmiddels op 29 dec 1931 reeds overleden op het adres Emmalaan 17 te Amsterdam.)

Hoe het geweest moge zijn, moge Henriette Jacoba Haas, een dochter uit de voormalige kolonie Nederlands Indie met Sumatraans en Nederlands bloed, haar eeuwige vrede en rust hebben. Zij werd een sterke mooie vrouw, ondanks een jeugd zonder haar moeder Roekima. Zij stak al heel jong de oceaan over in 1894 als kind van 6 jaar oud en eindigde haar leven in het Brabantse land in 1953. Zij bracht mooie kinderen ter wereld die allemaal een goede weg in hun leven vonden en wat bereikten...dank zij die sterke Indische Henriette.... ik herken veel in haar jonge leventje. Haar moeder Roekima kan heel erg trots zijn op haar dochter en nazaten en ik ben er zeker van dat ze al die jaren meekeek van boven.

Niemand heeft het eerder gezegd, weet ik zeker. Ik zal de eerste zijn: Ook voor jou dank Roekima, dochter van en uit het noordelijk deel van Sumatra. Niemand weet wie je was, behalve dstijds de vader van jouw Henriette,  maar je hebt de wereld vele jaren toch laten merken, dat je er ooit en wie je was..... !!! Zouden jouw huidige nazaten het weten? Zouden zij beseffen van wie zij hun zwarte haren hebben gekregen?

Veel van de informatie over de familie Haas en Kam, heb ik kunnen vinden in de familie archieven van beide genoemde families en in het bizonder dank ik wijlen dr. Benjamin Jan Kam, de samensteller van het archief Haas in het archief van de gemeente Amsterdam te vinden, waarvoor mijn dank.

Wijlen dr Benjamin Jan Kam was huisarts te Zwolle en de oudste zoon/kind van Henriette Jacoba Haas gehuwd met ir Jan Gerrit Kam.

Wijlen dr. Benjamin Jan Kam was tevens gedecoreerd Lid in de Orde van Oranje Nassau, Drager van het Verzetsherdenkingskruis, Ereburger van de gemeente Helmond, Erelid van de Zwolsche Historische Vereniging.

Hieronder een foto van dr Benjamin Jan Kam in de leeftijd van 88 jaar. Hij overleed 5 jaren later in 2015.

Een oersterke man geweest, geheel en al zoals zijn moeder Henriette Jacoba Haas was. In De Stentor 2010 kan men een artikel over hem lezen. Zeer boeiend en goed geschreven door de auteur. Jammer dat er een algemene misvatting door de auteur is gebruikt. Geschreven werd dat de heer Kam Indisch bloed had, want zijn moeder (Henriette) was half-Indisch....Welke helft is dan Indisch??? Links of rechts? Onder of boven?  foei foei foei Nederland. We weten het niet, we wisten het niet en we zullen het ook nooit weten... jammer.